मराठी म्हणी व त्यांचे अर्थ | Mhani in Marathi | Marathi Proverbs With Meaning | मराठीतील प्रसिद्ध 125 म्हणी | Famous Marathi Mhani List
मराठी वाचकांसाठी आम्ही WhatsApp आणि Telegram ग्रुप तयार केला आहे. तुम्हाला त्यामध्ये नविन गोष्टी वाचायला मिळतील. त्यामुळे नक्की तुम्ही ग्रुप joint करा.
Marathi Mhani in Marathi : आपल्या नेहमीच्या जीवनात आपण खूप वेळा बोलताना किंवा कोणाला काही उदाहरण देण्यासाठी सहज मराठी म्हणींचा वापर करत असतो. काळाच्या ओघात मराठी म्हणी मात्र आजही त्यांचं महत्त्व राखून आहेत. ते त्यांच्या सहज आणि उत्तम अर्थामुळे जो आजच्या काळातही लागू होतो. मोठे मोठ लेखक असोत वा एखादा साधी काम करणारी मोलकरीण बोलण्याच्या ओघात ते म्हणींचा बेमालूमपणे उपयोग करतात.
तर मग मित्रांनो या पोस्ट मध्ये आम्ही तुमच्यासाठी मराठी म्हणी व त्यांचे अर्थ | Marathi Mhani in Marathi चा एक सुंदर कलेक्शन घेऊन आलो आहोत, मला आशा आहे तुम्हाला हे मराठी म्हणी व त्यांचे अर्थ | Marathi Mhani in Marathi चा संग्रह नक्की आवडेल.
अडला हरी गाढवाचे पाय धरी – गरजवंताला अक्कल नसते.
कुऱ्हाडीचा दांडा गोतास काळ :- आपल्या माणसाच्या नाशास आपणच कारणीभूत.
पळसाला पाने तीनच :- कुठेही गेले तरी मनुष्य स्वभाव तोच.
अंथरूण पाहून पाय पसरावे :- आपल्या ऐपतीप्रमाणे खर्च ठेवणे.
अति तेथे माती :- कोणत्याही गोष्टीचा अतिरेक वाईटच.
देश तसा वेश :-परिस्थितीनुसार वागणे.
आधी पोटोबा मग विठोबा – प्रथम पोटाची सोय पाहणे , नंतर देवधर्म करणे .
असतील शिते तर जमतील भुते – एखाद्या माणसाकडून फायदा होणार असला , की त्याच्याभोवती माणसे गोळा होतात .
असंगाशी संग आणि प्राणाशी गाठ – दुर्जन माणसाची संगत केल्यास प्रसंगी जिवालाही धोका निर्माण होतो .
आणखी माहिती वाचा :Birthday Wishes For Wife In Marathi | पत्नीला वाढदिवसाच्या शुभेच्छा संदेश
अडला हरी गाढवाचे पाय धरी – एखाद्या बुद्धिमान मानसालादेखील अडचणीच्या वेळी मूर्ख , दुर्जन माणसाची विनवणी करावी लागते .
अति शहाणा त्याचा बैल रिकामा – जो मनुष्य फार शहाणपणा करायला जातो , त्याचे मुळीच काम होत नाही .
मराठी वाचकांसाठी आम्ही WhatsApp आणि Telegram ग्रुप तयार केला आहे. तुम्हाला त्यामध्ये नविन गोष्टी वाचायला मिळतील. त्यामुळे नक्की तुम्ही ग्रुप joint करा.
अन्नछत्री जेवणे , वर मिरपूड मागणे – दुसऱ्याकडून आवश्यक ती धर्मार्थ मदत घ्यायची , त्याशिवाय आणखीही काही गोष्टी मागून मिजाज दाखवणे .
अंगाला सुटली खाज , हाताला नाही लाज – गरजवंताला अक्कल नसते .
अंगावरचे लेणे , जन्मभर देणे – दागिन्याकरिता कर्ज करून ठेवायचे आणि ते जन्मभर फेडीत बसायचे .
अंधारात केले , पण उजेडात आले – कितीही गुप्तपणे एखादी गोष्ट केली तरी ती काही दिवसांनी उजेडात येतेच .
आपलेच दात आपलेच ओठ : आपल्याच माणसाने चूक केल्यास अडचणीची परिस्थिती निर्माण होते.
आपल्याच पोळीवर तूप ओढणे : फक्त स्वतःचाच तेवढा फायदा साधून घेणे.
आयजीच्या जीवावर बायजी उदार : दुसऱ्याचा पैसा खर्च करून औदार्य दाखवणे.
आलिया भोगासी असावे सादर : तक्रार व कुरकुर निर्माण झालेली परिस्थिती स्वीकारणे.
आवळा देऊन कोहळा काढणे : आपला स्वार्थ साधण्यासाठी एखाद्या व्यक्तीला लहान वस्तू देऊन मोठी वस्तू मिळविणे.
इकडे आड तिकडे विहीर : दोन्ही बाजूंनी सारखीच अडचणीची स्थिती निर्माण होणे.
इच्छा परा ते येई घरा : आपण जे दुसऱ्याच्या बाबतीत चिंतितो तेच आपल्या वाट्याला येणे.
इच्छिलेले जर घडते तर भिक्षूकही राजे होते : इच्छेप्रमाणे सारे घडले तर सारेच लोक धनवान झाले असते.
इन मीन साडेतीन : एखाद्या करण्यासाठी अगदी कमीत कमी लोक हजर असणे.
रात्र थोडी सोंगे फार : कामे पुष्कळ त्यामानाने वेळ कमी असणे.
पालथ्या घड्यावर पाणी :-केलेला उपदेश वाया जाणे.
इकडे आड तिकडे विहीर :- दोन्ही बाजूंनी अडचणीत सापडणे.
लेकी बोले सुने लागे :-एखाद्याला उद्देशून पण दुसऱ्याला लागेल असे बोलणे.
गाढवाला गुळाची चव काय? :-मुर्खाला चांगल्या गोष्टीची किंमत कळत नाही.
खाई त्याला खवखवे :-वाईट काम करणाऱ्याच्या मनात भीती असते.
काखेत कळसा नि गावाला वळसा :-हरवलेली वस्तू जवळ असताना सर्वत्र शोधत राहणे.
कामापुरता मामा :-काम साधण्यासाठी गोड बोलणारी व्यक्ती.
दगडापेक्षा वीट मऊ :-मोठ्या संकटापेक्षा लहान संकट सुसह्य वाटते.
तोंड दाबून बुक्क्यांचा मार :-विना तक्रार सहन करणे.
कोल्हा काकडीला राजी :-क्षुद्र माणसे शुल्लक गोष्टीने संतोष होतात.
कानामागून आली आणि तिखट झाली :- श्रेष्ठ अपेक्षा कनिष्ठ माणसाने वरचढ होणे.
आईजीच्या जीवावर बाईची उदार :-दुसऱ्याचा पैसा खर्च करून औदार्य दाखवणे.
बुडत्याचा पाय खोलात :-अवंती होऊ लागली की सर्व बाजूने होते.
वडाची साल पिंपळाला :-एकाचे दोष दुसऱ्यावर ढकलले.
गावंढळ गावात गाढवीन सवाष्ण :-मूर्ख माणसा थोडेसे ज्ञान असलेला शहाणा ठरतो.
अक्कल नाही काडीची नाव सहस्त्रबुद्धे – नाव मोठे लक्षण खोटे .
अति झाले अन् आसू आले – एखाद्या गोष्टीचा अतिरेक झाला , की ती दु:खदायी ठरते .
अति परिचयात अवज्ञा – जास्त जवळीकता झाल्यास अपमान होऊ शकतो .
आईची माया अन् पोर जाईल वाया – फार लाड केले तर मुले बिघडतात .
आपलेच दात आणि आपलेच ओठ – आपल्याच माणसाने चूक केल्यास अडचणीची परिस्थिती निर्माण होते .
आयत्या बिळावर नागोबा – एखाद्याने स्वत:करिता केलेल्या गोष्टीचा आयता फायदा घेण्याची वृत्ती असणे .
अंथरूण पाहून पाय पसरावे – आपली ऐपत , वकूब पाहून वागावे .
अंगापेक्षा बोंगा मोठा – मूळ गोष्टींपेक्षा तिच्या आनुषंगिक गोष्टींचा बडेजाव मोठा असणे .
आपला तो बाब्या दुसऱ्याचे ते कारटे – स्वत:च्या बाबतीत असणारे चांगले विचार दुसऱ्याच्या बाबतीत न ठेवण्याची वृत्ती असणे .
आपली पाठ आपणास दिसत नाही – स्वत:चे दोष स्वत:ला दिसत नाही .
आजा मेला नातू झाला – एखादे नुकसान झाले असता , त्याच वेळी फायद्याची गोष्ट होणे .
आत्याबाईला जर मिशा असत्या तर – नेहमी एखाद्या कामात जर-तर या शक्यतांचा विचार करणे .
आपल्याच पोळीवर तूप ओढणे – फक्त स्वत:चाच तेवढा फायदा साधून घेणे .
आलिया भोगासी असावे सादर – तक्रार व कुरकुर न करता निर्माण झालेली परिस्थिती स्वीकारणे .
आवळा देऊन कोहळा काढणे – आपला स्वार्थ साधण्यासाठी एखाद्या व्यक्तीला लहान वस्तू देऊन मोठी वस्तू मिळविणे .
आधीच तारे , त्यात गेले वारे – विचित्र व्यक्तीच्या वर्तनात भर पडणारी घटना घडणे .
जुने ते सोने :-बऱ्याच वेळा जुने तेच चांगले असते.
ताकापूरते रामायण :-आपले काम होईपर्यंत एखाद्याची खुशामत करणे.
काळ्या दगडावरील पांढरी रेघ :-कोणताही बदल होऊ शकणार नाही असा पक्का निर्णय.
कोल्ह्याला द्राक्ष आंबट :-जी वस्तू हवी आहे ती न मिळाल्यास ती वस्तूच वाईट आहे असे म्हणण्याची वृत्ती.
देखल्या देवा दंडवत :-एखादी व्यक्ती सहजरीत्या भेटली म्हणून केवळ तिची विचारपूस करणे.
नाकापेक्षा मोती जड :-मालकापेक्षा नोकर शिरजोर
पदरी पडले पवित्र झाले :- स्वीकारलेल्या बाबीला नावे न ठेवता समाधान वाटणे.
भित्या पाठी ब्रह्मराक्षस :-भित्र्या माणसावर संकटे कोसळतात.
भीक नको पण कुत्रा आवर :-एखाद्यास मदत केली नाही तरी चालेल पण त्या कार्यात विघ्न आणू नयेत अशी स्थिती.
भुकेला कोंडा निजेला धोंडा :-अतिशय गरज असली म्हणजे काहीही चालते.
मांजराच्या गळ्यात घंटा कोण बांधावी:-जोखमीचे काम करण्यास कोणी पुढे सरसावत नाही.
मनात मांडे पदरात धोंडे :-केवळ दिवा स्वप्न पाहून काही मिळत नाही.
मुलाचे पाय पाळण्यात दिसतात:- भविष्यात कोण होणार याचा अंदाज लहानपणी बांधता येतो.
यथा राजा तथा प्रजा :-प्रमुख व्यक्तीच्या वर्तणुकीचा त्याच्या हाताखालच्या व्यक्तींवर प्रभाव पडतो.
रोज मरे त्याला कोण रडे :-वारंवार घडणाऱ्या गोष्टीविषयी स्वारस्य उरत नाही.
लहान तोंडी मोठा घास :-आपली योग्यता नसताना दुसऱ्यास सल्ला देणे.
वराती मागून घोडे :-काम पूर्ण झाल्यावर मदतीस येणे.
वड्याचे तेल वांग्यावर :-एखाद्या बद्दल दुसऱ्याला दोष देणे.
वासरात लंगडी गाय शहाणी :-सुज्ञ माणसात थोडेसे ज्ञान असलेला शहाणा ठरतो.
शहाण्याला शब्दांचा मार :-सुज्ञ माणूस सूचना देऊनही सुधारतो.
शेरास सव्वाशेर :-सामर्थ्यवान माणसाला गर्व उतरवणारा अधिक बलवान माणूस भेटतो.
डोंगर पोखरुन उंदीर काढणे:-कष्ट फार लाभ कमी
नाव मोठे लक्षण खोटं :-भपका मोठा पण त्याची प्रत्यक्ष वागणूक ढोंगीपणाची.
शितावरून भाताची परीक्षा :-वस्तूच्या लहानशा भागावरून संपूर्ण वस्तूची परीक्षा करणे.
सगळे मुसळ केरात :-मुख्य बाबीकडे दुर्लक्ष केल्यास सर्व श्रम वाया जाणे.
साखरेचे खाणार त्याला देव देणार :-सुधीर माणसाला कशाचीही उणीव पडत नाही.
उथळ पाण्याला खळखळाट फार :-स्वतःमध्ये कमी गुण असणाराच फार बढाई मारतो.
सुंभ जळाला तरी पीळ जात नाही :-हातापायी नुकसान झाले तरी त्याचा हट्टीपणा जात नाही.
दैव देते कर्म नेते :-अनुकूल परिस्थितीचा फायदा न उठवता येणे.
हत्ती गेला शेपूट राहिले :-बहुतेक काम पूर्ण होऊन थोडेसे शिल्लक राहणे.
दिव्याखाली अंधार :-मोठ्या माणसाच्या अंगी दोष हे असतातच.
हातच्या काकणाला आरसा कशाला :-प्रत्यक्ष दिसणाऱ्या गोष्टीला पुराव्याची गरज नसते.
चोर सोडून संन्याशास सुळी देणे :-अपराध्याला सोडून निरापराध्याला शिक्षा देणे.
गोगलगाय नि पोटात पाय :-एखाद्याचे खरे स्वरूप न दिसणे.
खायला काळ नि भुईला भार :- निरोपयोगी मनुष्य सर्वांना भारभूत होतो.
हाजीर तो वजीर :- वेळेवर हजर राहणाऱ्याला लाभ होतो.
शेंडी तुटो की पारंबी तुटो :-दृढ निश्चय करणे.
हातचे सोडून पळत्याच्या पाठी लागणे :-सहज साध्य सोडून अशक्य गोष्टीच्या मागे लागणे.
आयत्या बिळात नागोबा :-दुसऱ्याच्या श्रमाचा फायदा घेणे.
नवी विटी नवे राज्य :-सगळीच परिस्थिती नवी असणे.
टाकीचे घाव सोसल्याशिवाय देव पण येत नाही :-त्रास सहन केल्याशिवाय मोठेपण येत नाही.
ती हळद नि हो गोरी :- एखाद्या कृत्याचा त्वरित लाभ मिळावा अशी अपेक्षा करणे.
सुंठी वाचून खोकला जाणे :-उपाययोजना करण्याअगोदरच संकट दूर होणे.
बैल गेला आणि झोपा केला :-हानी झाल्यावर संरक्षणाची तयारी व्यर्थ असते.
नाचता येईना अंगण वाकडे :-पुणेवा झाकण्यासाठी दुसऱ्या वस्तूला नावे ठेवणे.
झाकली मूठ सव्वा लाखाची :-मौन पाळून अब्रू राखणे.
हलव्याच्या घरावर तुळशी पत्र :-परस्पर दुसऱ्याची वस्तू तिसऱ्याला देणे.
गाड्या बरोबर नळ्याची यात्रा :- मोठ्यांच्या आश्रयाने लहानांचाही फायदा होतो.
मऊ सापडले म्हणून कोपराने खणू नये :-कोणाच्या चांगुलपणाचा गैरफायदा घेऊ नये.
सरड्याची धाव कुंपणापर्यंतच :-प्रत्येक गोष्टीची मर्यादा ठरलेली असते.
गुरुची विद्या गुरुलाच फळली :-एखाद्याचा डाव त्याच्यावरच उलटणे.
मस्करीची होते कुस्करी :-काही वेळा थट्टेचा भयंकर परिणाम होतो.
दोन डोळे शेजारी भेट नाही संसारी :-दोन उपयोगी असलेल्या वस्तू जवळ असूनही त्यांची गाठभेट नाही.
गर्वाचे घर खाली :-गर्वाचा परिणाम अपमान होण्यात किंवा नुकसान होण्यात होतो.
काळ आला होता पण वेळ आली नव्हती :-नाश होण्याची वेळ आली होती पण थोडक्यात बचाव झाला.
अडली गाय फटके काय :-संकटात किंवा अडचणीत सापडलेल्या माणसाला त्रास देणे.
नकटे व्हावे पण धाकटे होऊ नये :-परिस्थितीशी जुळवून घ्यावे पण नाराजी पत्करू नये.
कुसंतानापेक्षा निसंतान बरे :-वाईट पुत्र असण्यापेक्षा पुत्र नसणे चांगले.
धर्म करता कर्म उभारते :-दुसऱ्यावर उपकार करायला गेल्यावर कधीकधी असूनही आपल्यावरच संकट ओढवते.
मौन सर्वार्थ साधनम् :-बडबड करण्यापेक्षा गप्प बसणे हे सर्वात उत्तम.
शुभस्य शीघ्रम :-चांगली गोष्ट ताबडतोब करावी.
गळा कापला खोकला गेला :-मोर्चा दुखापेक्षा त्याच्या निवारणाचाच उपाय भयंकर असतो.
तापल्या तव्यावर भाकरी भाजून घ्यावी :-सर्वसाधारण सामग्रीची अनुकूलता असताना आपले इष्ट कार्य साधून घ्यावे.
तुरुत दान महापुण्य :-अडचणीच्या वेळी त्वरित केलेले दान हेच महापुण्य असते.
न भूतो न भविष्यती :-पूर्वी झाली नाही आणि पुढेही होणार नाही अशी घटना.
न देवाय न धर्माय :–देवाच्या कार्याला नव्हे आणि धर्माच्या कार्याला नव्हे.
भांडणाचे तोंड काळे :-भांडणाचा परिणाम चांगला नसतो.
एक घाव दोन तुकडे :-कोणतेही प्रकरण चिघळत न ठेवता झटकन निर्णय घेणे.
या हाताचे त्या हातावर :-वाईट कृत्याची फळे मिळण्यास उशीर लागत नाही.
हात ओला तर मित्र भला :-फायदा असेपर्यंतच मित्र गोळा होतात.
ऐकावे जनाचे करावे मनाचे :-लोकांची मते जरूर घ्यावी सल्लाही विचारात घ्यावा पण शेवटी आपल्या मनाला योग्य वाटेल तेच करावे.
केळीवर नारळी अन घर चंद्रमौळी :-घरची परिस्थिती अत्यंत गरिबीची असणे.
डोळ्यात केर आणि कानात फुंकर :-एके ठिकाणी उणीव असते परंतु दुसऱ्याच ठिकाणी उपाय करणे अशी हास्यास्पद कृती.
तहान लागल्यावर विहीर खणणे :-अगदी ऐनवेळी प्रयत्न सुरू करणे.
दगडाचे पेव घालता खळखळ काढता खळखळ :-निरुपयोगी वस्तूसाठी त्रास करून घेणे हा मूर्खपणा आहे.
वळणाचे पाणी वळणावर जाणार :-निसर्ग नियमानुसार जे घडायचे ते घडतच असते त्यात फारसा बदल होत नाही.
निंदकाचे घर असावे शेजारी :- दुसऱ्याची निंदा करणारा माणूस उपयोगी पडतो.
बोलाचाच भात आणि बोलाचीच कढी :-बोलून सगळ्यांना थक्क करायचे पण कृती मात्र शून्य.
मनाएवढा ग्वाही त्रिभुनात नाही :-मनासारखी खरे बोलणारा साथीदार साऱ्या जगात नाही.
राईचा पर्वत :-मूळ गोष्ट असताना तिचा मोठा बाऊ करून विपर्यास करून सांगणे.
लाज नाही मना कोणी काही म्हणा :-आपल्यावर दुसरा कितीही टीका करू त्याची निर्लज्ज माणसाला परवा नसते.
दाम करी काम :-पैशामुळे सर्व कामे साध्य होतात.
ऊन पाण्याने घरी जळत नसतात :- वरवर खरे दिसणारे पण प्रत्यक्षात खोटे असणारी आरोप एखाद्यावर केले जाते.
आर्थी दान महापुण्य :-गरजू आणि योग्य माणसाला दान करण्याने मोठे पुण्य लागते.
एका हाताने टाळी वाजत नाही :-दोघांच्या भांडण्याबाबत एकट्याला दोषी ठरवता येत नाही.
नागेश्वराला नागवन सोमेश्वरा वात लावणे :-एखाद्याला लुटून दुसऱ्याची भर करणे.
आधी पोटोबा मग विठोबा :-आधी स्वार्थ मग परमार्थ.
आपला हात जगन्नाथ :-माणूस स्वतःची प्रगती स्वतःच करून घेऊ शकतो.
समुद्रात जाऊन कोरडा :-अनुकूल परिस्थिती प्राप्त झालेली असूनही ज्याला काही फायदा करून घेत नाही येत नाही तो.
नकटीच्या लग्नाला सातशे विघ्ने :-दोषयुक्त काम करणाऱ्याच्या मार्गात एक सारख्या अनेक अडचणी येतात.
जळते घर भाड्याने कोण घेते ? :-एखादी वस्तू घेण्याने आपली नुकसान होईल हे स्पष्ट दिसत असताना ती वस्तू कोण घेईल ?
आधीच उल्हास त्यात फाल्गुन मास :-एखादी गोष्ट करण्याचा उत्साह नसतानाच ती न करायला काहीतरी निमित्त मिळणे.
कामापुरता मामा अन ताकापुरती आजी :- आपले काम होईपर्यंत एखाद्याची खुशामत करणे.
उचलली जीभ आणि लावली टाळ्याला :-ताळमेळ, सत्यासत्य,, योग्य – आयोग्य पैकी कोणताही विचार न करता मनाला येईल ते बोलणे.
गरजेल तो पडेल काय ? :-गर्वाचा परिणाम अपमान होण्यात किंवा नुकसान होण्यात होतो.
काट्यात नायटा :-छोट्या गोष्टीला फार मोठे भयंकर स्वरूप देणे.
Leave a Reply